Het spel en de workshops

De serie The Mind Game bij Het Nieuwe Instituut werd ontwikkeld door kunstenaars Charlie Koolhaas en Madelon Vriesendorp, en is gebaseerd op een gelijknamig kunstwerk uit Vriesendorps oeuvre, dat ze als ‘speelplaatssurrealisme’ omschrijft. Het spel, de mind game in kwestie die ook als Home Analysis Kit of een gereedschapskist voor thuisanalyse omschreven kan worden, bestaat uit een podium op bordspelformaat, waarop deelnemers een aantal objectjes neerzetten die een symbolische betekenis voor hen hebben. De spelers ensceneren als het ware een vorm van interactie en communicatie tussen de objecten. De gebouwde set verraadt vervolgens iets over de mindset van de maker: uit de gekozen opstelling kunnen anderen informatie opdoen over de gemoedstoestand van de speler – waarmee het spel in feite een methode voor psychologische analyse wordt.

Voor de workshopreeks bij Het Nieuwe Instituut maakten vijftig deelnemers elk hun eigen mind game. Ze kregen de opdracht om een aantal voorwerpen die voor hen een bijzondere, symbolische waarde hadden in een kleine modelkamer bij elkaar te zetten en op die manier een betekenisvolle opstelling te maken. De verschillende constellaties werden vervolgens door de rest van de groep geanalyseerd.

Ingehaald door de werkelijkheid

Omdat het begin van de workshop midden in de eerste coronalockdown viel, vond het spel virtueel plaats, via Zoom. Hoewel de organisatoren in de veronderstelling waren dat het daardoor een wat onpersoonlijke ervaring zou worden, had de opsluiting in eigen huis juist het omgekeerde effect. Door de lockdown kreeg het kamertje in The Mind Game een nieuwe betekenis, omdat de spelruimte en het echte leven van de deelnemers steeds meer op elkaar begonnen te lijken.

Naarmate de daadwerkelijke ruimte waarin we opgesloten waren verder verweven raakte met onze zelf gecreëerde (of denkbeeldige) ruimte, kwam in de gekozen voorwerpen en opstellingen ook de psychologische ervaring van het opgesloten zitten tot uiting.

Zo werd de workshop uiteindelijk een bijzonder emotionele en persoonlijke belevenis, waarbij de Zoom-sessies niet alleen fungeerden als belangrijke schakel met de buitenwereld, maar ook als een broodnodige manier om ervaringen te verwerken in deze beangstigende tijden.